“Nên học sử ta” - Hồ Chí minh

Tháng 2-1942, Hồ Chí Minh viết bài “Nên học sử ta” (bằng văn xuôi) để giới thiệu cuốn “Sử nước ta” do Người viết năm 1941. Nguyên văn bài  “Nên học sử ta” như sau:

                             “Dân ta phải biết sử ta,

                   Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam

1 - Dân ta phải biết sử ta. Sử ta dạy cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên ta. Dân tộc ta là con Rồng cháu Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng để muôn đời.

2 - Trước khi vua Gia Long bán nước ta cho Tây, nước ta vẫn là nước độc lập. Đời nào cũng có người anh hùng mưu cao, võ giỏi, đứng ra đoàn kết nhân dân đuổi giặc cứu nước.

Đời Trần, quân Nguyên đánh đâu được đấy, chiếm được nước Tàu và nửa châu Âu, thế mà ba lần bị ông Trần Hưng Đạo đánh tan. Bình dân như ông Lê Lợi và ông Nguyễn Huệ đã đánh đuổi quân Tàu làm cho nước ta độc lập.

Người già như ông Lý Thường Kiệt quá 70 tuổi mà vẫn đánh đông dẹp bắc, bao nhiêu lần đuổi giặc cứu dân.

Thiếu niên như Đổng Thiên Vương, chưa đến 10 tuổi mà đã ra tay cứu nước, cứu nòi. Trần Quốc Toản mới 15, 16 tuổi đã giúp ông Trần Hưng Đạo đánh phá giặc Nguyên.

Phụ nữ thì có Bà Trưng, Bà Triệu ra tay khôi phục giang sơn.

Những vị anh hùng ấy vì nước, vì dân mà làm nên sự nghiệp kinh thiên động địa. Nhờ những vị dân tộc anh hùng ấy mà nước ta được tự do độc lập, lừng lẫy ở Á Đông.

Vì muốn giành làm vua mà Gia Long đem nước ta bán cho Tây. Thế là giang sơn gấm vóc tan tác tiêu điều, con Lạc, cháu Hồng hóa là trâu ngựa.

Từ đó đến nay biết bao nhiêu người oanh liệt đứng lên khởi nghĩa đánh Tây, như ông Phan Đình Phùng, ông Hoàng Hoa Thám v.v..

3 - Sử ta dạy cho bài học này:

Lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do.

Trái lại, lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn.

Vậy nay ta phải biết đoàn kết, đoàn kết mau, đoàn kết chắc chắn thêm lên mãi dưới ngọn cờ Việt Minh để đánh đuổi Tây-Nhật, khôi phục lại độc lập, tự do”.

Cuối bài viết này, Hồ Chí Minh có ghi thêm: “Vừa mới xuất bản cuốn “Sử nước ta” bằng thơ, hay lắm, giá mỗi quyển 1 hào, ai muốn mua, hỏi cán bộ địa phương”.